Sứt môi và hở hàm ếch - những điều cần biết

Sứt môi và hở hàm ếch là các khiếm khuyết bẩm sinh mà các mô của miệng hoặc môi không hình thành thích hợp trong suốt quá trình phát triển của thai nhi. Bệnh thường xảy ra ở trẻ em châu Á, châu mỹ Latin.

Chăm sóc bệnh nhi sau mổ sứt môi, hở vòm

Sứt môi và hở hàm ếch - những điều cần biết

Bệnh sứt môi và hở hàm ếch khiến trẻ gặp nhiều khó khăn trong đời sống

Một điều may mắn là bệnh sứt môi và hở hàm ếch có thể chữa được. Hầu hết trẻ sinh ra mắc bệnh có thể được phẫu thuật để kiến tạo lại môi trong vòng 12 đến 18 tháng đầu sau khi sinh để sửa chữa khiếm khuyết này và cải thiện đáng kể hình thể cho khuôn mặt.

Bệnh sứt môi và hở hàm ếch

Sứt môi và hở hàm ếch xảy ra khi các mô của môi và/hoặc vòm miệng của thai nhi không phát triển cùng với sự phát triển của thai kỳ. Trẻ bị sứt môi và hở hàm ếch thường không có đủ mô ở miệng, và mô này không kết hợp với nhau thích hợp để hình thành vòm miệng.

Sứt môi là dị hình bẩm sinh có một khe nứt ở một bên hay cả hai bên đường giữa môi trên. Điều này xảy ra khi 3 khối mô bào thai tạo thành môi trên không liền lạc được với nhau và thường kết hợp với khe vòm miệng.

Hở hàm ếch là khe hở giữa vòm miệng và khoang mũi. Một số trẻ mắc bệnh này hở cả bộ phận trước và bộ phận phía sau của vòm miệng, trong khi các trẻ khác chỉ bị hở một phần.

Thường có 3 dạng khác nhau của sứt môi và hở hàm ếch:

- Sứt môi mà không bị hở hàm ếch

- Hở hàm ếch mà không sứt môi

- Sứt môi và hở hàm ếch.

Hiện tượng hở này có thể xảy ra ở một bên của miệng (hở một bên) hoặc cả hai bên miệng.

Số trẻ trai bị sứt môi nhiều hơn số trẻ gái, trong khi có nhiều trẻ gái bị hở hàm ếch hơn so với trẻ trai. Do đây là căn bệnh gây ra các dấu hiệu đặc biệt có thể nhìn thấy được nên nó rất dễ chẩn đoán. Căn bệnh này có thể được phát hiện bằng siêu âm trước khi sinh. Nếu hở môi hay hàm ếch không được phát hiện trước khi trẻ được sinh ra thì nó cũng được nhận dạng ngay sau khi sinh.

Điều gì gây ra bệnh sứt môi và hở hàm ếch?

Các bác sĩ không biết nguyên nhân chính xác khiến cho trẻ mắc bệnh sứt môi hay hở hàm ếch, tuy nhiên họ tin nó có thể là sự kết hợp của yếu tố gen (di truyền) và môi trường (như sử dụng một loại thuốc nào đó, bệnh tật, phụ nữ hút thuốc hoặc uống rượu khi mang thai...). Nguy cơ trẻ mắc bệnh này càng cao hơn khi trẻ có bố mẹ hay anh chị em ruột mắc bệnh hở môi hay tiền sử gia đình có người mắc bệnh này.

Các bệnh liên quan đến sứt môi và hở hàm ếch:

Trẻ mắc bệnh sứt môi hay hở hàm ếch thường dễ mắc các bệnh khác như cảm, điếc và khiếm khuyết khả năng nói. Các bệnh về răng như thiếu, thừa, dị hình hay răng mọc lộn xộn... cũng thường xảy ra trẻ khi sinh ra mắc bệnh hở hàm ếch. Nhiều trẻ bị sứt môi hay hở hàm ếch đặc biệt dễ bị nhiễm trùng tai.

Trẻ bị sứt môi hay hở hàm ếch cũng gặp nhiều khó khăn khi ăn uống, bú mớm. Các bình sữa với núm vú đặc biệt có thể giúp trẻ bú dễ hơn. Trong một số trường hợp, trẻ mắc bệnh sứt môi hay hở hàm ếch có thể phải cần đến vòm miệng giả để giúp trẻ có thể ăn uống.

Điều trị sứt môi và hở hàm ếch

Hiện nay y học tiên tiến có thể điều trị hiệu quả bệnh sứt môi và hở hàm ếch. Phẫu thuật tạo hình có thể tái tạo lại môi và hàm ếch bị hở.

Trẻ bị sứt môi hay hở hàm ếch cần được xem xét bởi nhiều chuyên gia khác nhau cùng làm việc chung để điều trị bệnh. Việc điều trị thường bắt đầu ở vài tháng đầu sau khi trẻ được sinh ra, tùy thuộc vào sức khỏe của trẻ và độ hở của môi hay vòm miệng.

Những người trong nhóm điều trị bệnh cho trẻ thường gồm có nhà di truyền học, bác sĩ phẫu thuật tạo hình, bác sĩ chuyên khoa tai-mũi-họng, bác sĩ phẫu thuật miệng, bác sĩ chỉnh răng, nha sĩ, nhà trị liệu khả năng nói, nhà thính học, các chuyên gia tâm lý và chuyên gia xã hội học.

Nhóm các chuyên gia này sẽ đánh giá quá trình phát triển bình thường của trẻ, kiểm tra khả năng nghe, nói, dinh dưỡng, răng và trạng thái cảm xúc của trẻ. Sau đó họ sẽ chia sẻ thông tin mà họ biết với bố mẹ trẻ. Ngoài ra, để điều trị cho trẻ, các chuyên gia cũng sẽ làm việc với trẻ về bất kỳ các khó khăn nào trong ăn uống, nói năng, các vấn đề xã hội... Họ sẽ tư vấn giúp cho bố mẹ trẻ trong suốt giai đoạn phát triển và điều trị bệnh của trẻ.

Ảnh: Operation Smile Vietnam

Theo Tuổi trẻ